رفتارهای شغلی

اگر می خواهید بدانید که رشته روانشناسی چیست و درباره چه موضوعاتی صحبت می کند؛ مثال زیر را بخوانید. لحظات دانش آموزی تان را به یاد آورید که برای آموختن درس ها سر کلاس می نشستید و ساعت ها به صحبت های معلم هایتان گوش می دادید.

اگر خوب به خاطرات آن زمان دقت کنید می بینید که تدریس بعضی از معلم ها برایتان بسیار جذاب و بعضی دیگر به همان اندازه کسل کننده بود.

شاید با خود بگویید که یکی از عوامل تاثیر گذار بر روی این مسئله، علاقه شما به آن درس است. این نکته را رد نمی کنیم اما نباید «نحوه تدریس» و «نحوه مدیریت کلاس» توسط معلم تان را نادیده بگیرید.

قطعا برای شما هم پیش آمده که با تغییر معلم تان، علاقه بیشتری نسبت به درسی که از آن متنفر بوده اید پیدا کردید یا در بدترین حالت، آن درس را خیلی بهتر از گذشته یاد گرفتید.

رشته روانشناسی تربیتی چیست؟

نحوه یادگیری دانش آموزان با هم تفاوت دارد، روانشناسی تربیتی این تفاوت ها را بررسی می کند تا به بهترین مدل یادگیری که برای بیشتر دانش آموزان بازدهی کافی را دارد برسد.

تیک در مرحله بعد، روانشناسی تربیتی فرآیند یادگیری دانش آموزان را بررسی می کند تا در این مرحله نیز بازدهی به بیشترین حد خود برسد.

تیک در گام بعدی روانشناسی تربیتی می کوشد تا عوامل تاثیرگذار بر یادگیری را بررسی کند تا همواره آموزش در بالاترین حد کیفیت خود باقی بماند.

تیک همانطور که می دانید تفاوت های فردی در دانش آموزان سبب می شود تا نحوه تدریس و آموزش برای آنها نتایج متفاوتی به همراه داشته باشد. در واقع شاید دانش آموزی با روش فرضی ایکس درسی را بسیار خوب یاد بگیرد و دانش آموز دیگری با همان روش اصلا درس را یاد نگیرد. این موضوع نیز در حیطه روانشناسی تربیتی قرار می گیرد.

تیک در محیط های آموزشی دانش آموزانی هستند که از لحاظ هوشی برتر از بقیه بوده و به اصطلاح دانش آموزان نخبه نامیده می شوند. این که چطور باید با این دانش آموزان رفتار کرد تا به شکوفایی برسند نیز بر عهده روانشناسی تربیتی است.

تیک مدل آموزشی ما در گذشته برای دانش آموزان بسیار پرتنش و پراسترس بوده است. ما بهبود این روند یعنی کاهش استرس در یادگیری و محیط آموزشی را مدیون محققان روانشناسی تربیتی هستیم.

تیک بحث استعداد و استعدادیابی که در عصر حاضر بسیار مورد توجه مردم جهان قرار گرفته است را هم مدیون علم روانشناسی تربیتی هستیم. در واقع روانشناسان تربیتی، استعداد را به درستی تعریف کرده و راه های کشف و شکوفایی آن را تدوین می کنند.

  • همانطور که دیدید روانشناسی تربیتی علمی بسیار گسترده است و به جرات می توان گفت یکی از مهم ترین شاخه های روانشناسی محسوب می شود. موافق هستید به مثالمان برگردیم و آن را با مواردی که مطرح کردیم مقایسه کنیم؟

در مثال بالا درباره نحوه «نحوه تدریس» یک معلم باهم صحبت کردیم که گاهی باعث علاقه مندی شما به دروسی می شد که در گذشته از آن متنفر بودید. محققان روانشناسی تربیتی در تلاش هستند تا با ارائه بهترین مدل آموزشی، این مشکل را برای همیشه حل کنند.

  • در قسمت دیگری از مثال گفتیم که تدریس معلم از نظر شما بسیار ناکارآمد بوده و فکر می کردید تمام دانش آموزان نیز همانند شما درس را یاد نمی گیرند اما در پایان نتیجه چه می شد؟

بسیاری از دانش آموزان هیچ مشکلی با معلم نداشتند و درس را به خوبی یاد می گرفتند. دقیقا همین تفاوت های فردی سبب پررنگ تر شدن رشته روانشناسی تربیتی می شود.

حال که باهم به خوبی تعریف و قلمرو روانشناسی تربیتی را یاد گرفتیم بهتر است در بخش بعدی نیز با کاربردهای آن آشنا شویم.

کاربرد روانشناسی تربیتی

در عصر حاضر، روانشناسی تربیتی یکی از مهم ترین رشته هایی است که سبب رشد و پیشرفت یک کشور می شود. اگر بگوییم که پیشرفت یک کشور در گرو سرمایه گذاری و استفاده از دانش این رشته است بی راه نگفته ایم.

  • حال به نظرتان کاربردهای روانشناسی تربیتی چیست؟

پونز ما در این بخش به صورت چکیده و خلاصه وار کاربرد های این رشته را باهم یاد می گیریم:

تیک همان طور که در بخش های قبل نیز دیدید؛ بیشترین کاربرد روانشناسی تربیتی در محیط های آموزشی مانند مهدکودک ها، مدارس و… است.

تیک فرض کنید دانش آموزشی برای یادگیری نیاز به روش و محیط ویژه ای دارد و نمی تواند با روش های معمول، درس را بفهمد و یاد بگیرد. این وظیفه یک روانشناس تربیتی است که ساز و کاری تعبیه کند تا این دسته از دانش آموزان شناسایی شده و برای آنها تدابیر لازم اندیشیده شود.

تیک برای موفقیت دانش آموزان، باید از به روزترین و جدیدترین مدل های آموزشی بهره گرفت. یکی دیگر از کاربرد های روانشناسی تربیتی، پیاده سازی این مدل های در محیط های آموزشی است.

تیک بسیار مهم است که محیطی آرام و بدون استرس را برای دانش آموزان خود فراهم کنید؛ شاید فکر کنید این کار را کرده اید اما در عمل اینطور نباشد. یک روانشناس تربیتی باید محیط های آموزشی را بررسی کرده و سعی در برطرف کردن تنش و استرس در دانش آموزان کند.

تیک  کشف استعداد در دانش آموزان بسیار مهم است؛ شما با استفاده از دانش روانشناسی تربیتی می توانید به دانش آموزانتان کمک کنید تا استعداد های خود را کشف و شکوفا کنند.

تیک یکی دیگر از کاربرد های روانشناسی تربیتی، تربیت دانش آموزان نخبه و تیزهوش است. با استفاده از این رشته می توان این دسته از دانش آموزان را به شکوفایی رساند.

تیک حتی در محیط های سازمانی نیز از تکنیک های روانشناسی تربیتی برای آموزش و افزایش راندمان کارمندان استفاده می شود.

همان طور که می بینید کاربردهای این دانش بی شمار است اما به دلیل جدید و نوپا بودن آن، آن طور که باید، در کشور ما مورد توجه قرار نگرفته است.

البته نسبت به سال های گذشته این توجه بسیار بیشتر شده و سرمایه گذاری هایی خوبی برای این رشته و تربیت دانش آموزان در نظر گرفته شده است.