دوره های نوجوانان

برخی از مهم ترین ویژگی های دوره نوجوانی عبارت اند از:

رشد عقلی

از دیگر ویژگی‌های دوره نو جوانی ، رشد شناختی و عقلی است / ژان پیاژه PIAJET رواشناس سوئیسی می گوید : ” کودک غالبا” در واقعیتها و تفکرات حسیو حرکتی محصور است و تفکر او وابسته به اشیاء خارجی است . اما نوجوان قدرت ذهنی فوق العاده ای پیدا می کند که او را از قید واقعیتهای خارجی رها می سازد . این ویژگی او را متوجه عالم ذهنی و درونی خود می کند . “

روانشناسان ، نوجوانی را آغاز دوره تفکر انتزاعی می دانند . در این دوران ، نوجوان احساس قدرت زیاد می کند . نوجوان در این مقطع سنی ، می تواند قضایای منطقی را درک کند و استدلال علمی در او قوی می شود . در دوره نوجوانی ، استعدادها و توانمندیها نیز اختصاصی تر می شود . به عنوان مثال ممکن است هر نوجوانی در دروس یا حرفه های خاصی موفقیت کسب کند

استقلال فکری

در دوره نوجوانی ، ساده اندیشی دوران طفولیت از بین می رود و نوجوان به سنجش و ارزیابی مسائل می پردازد تا در نظام ذهنی خود ، دوباره آنها را بسازد . از این رو شاید در مورد برخی امور متعارف شک کند و حتی از افکار و عقاید والدین خود انتقاد نماید .

 نوجوان در پی کسب استقلال فکری است . ممکن است درمورد اعتقادات خودش نیز دچار شک و تردید شود . نه اینکه آنها را نفی کند ، بلکه می خواهد ، آنها را دوباره بازسازی کند و زیربنایی استدلالی برای آنها بیابد . از اینرو والدین و مربیان نباید از شک و تردیدهای نوجوان ، دچار نگرانی و اضطراب شوند ، بلکه باید او را برای رسیدن به یقین ، یاری کنند . بنابراین شک ، توفقگاه خوبی نیست ، اما معبر و راهی مناسب برای رسیدن به حقیقت است .

ابراز وجود

از دیگر ویژگیهای دوره نوجوانی ، ابراز وجود است . اثبات شخصیت و نشان دادن قابلیتها ، یکی از مطبوع ترین لذات روحی و روانی در نوجوان است که برای نیل به آن از هیچ کوششی دریغ نمی کند . حس سازگاری با اجتماع ، یکی دیگر از تمایلات درونی نوجوانان و جوانان است . اگر نوجوانی در این مسئله موفق نشود ، دچار یأس و افسردگی می گردد . روان شناسی به نام دکتر هاریس می گوید:

” نوجوانان و جوانان برای خود مستقل هستند . شما هم باید آنها را صاحب شخصیت بدانید . در دوران بلوغ بیش از هر زمان دیگری ، انسان به این که مورد توجه باشد ، اهمیت می دهد و به شدت احتیاج دارد که به عنوان یک دوست و یا شریک تلقی شود. “

عدم تعادل عاطفی

عدم تعادل و بی ثباتی عاطفی یکی از بارزترین ویژگی های این دوره است. بیشتر وقت ها نوجوانان به هنگام بروز خشم نمی توانند رفتار و گفتارشان را کنترل کنند. خیلی زود متأثر می شوند. به خصوص زمانی که احساس می کنند کسی به حرفشان گوش نمی دهد. به همین خاطر دست به اعمال ناخوشایندی می زنند و سپس پشیمان شده خود را سرزنش می کنند.

حساسیت ها و هیجانات ناشی از زودرنجی که از خصوصیات دایمی این دوران است, اغلب به علت تغییر و تحولات غدد داخلی و میزان ترشح هورمون ها و نوع تربیت و آموزش دوران گذشته است که در مجموع وضع زندگی عاطفی نوجوان را تغییر می دهد. چنان که گاهی با کوچک ترین برخوردی عصبانی می شود و به هنگام عصبانیت و خشم ممکن است به گریه متوسل شود و یا غمگین و افسرده به تنهایی پناه ببرد.

بی نظمی

نوجوانی دورانی است که فرد دچار تغییر و تحولات محسوسی می شود، عموما آن را با نام “بلوغ” می شنایسم، که طی آن بی نظمی های شدیدی در ابعاد مختلف وجودی فرد همچون: احساس، عاطفه، جنسی، جسمانی و… مشاهده می شود که متعاقب آن نوجوان احساس آشفتگی درونی شدیدی می کند، حقیقت این است که نوجوانان نمی خواهند با شلختگی های خود شما را آزار دهند. گرچه ممکن است باور این حقیقت سخت باشد. در واقع علت اصلی این آشفتگی و شلختگی این است که ذهن و فکر آنها جای دیگری است.

یک نوجوان مشغله های فکری زیادی دارد و به همان مقدار هم از نگرانی و اضطراب زیادی برخوردار است و پس مانده انرژی احساسش آن قدر نیست که بتواند در مورد رفتار روزانه اش به قدر کافی دقت کند که مثلاً جوراب کثیفش را در ماشین لباسشویی بگذارد و یا وقتی جوراب تمیز پیدا نکرد، پدر و مادرش را مقصر نداند و به آنها پرخاش نکند.

کلام آخر

اگر در حال خواندن این مقاله هستید یا خودتان در این دوره قرار دارید یا شخصی در زندگی شما قرار دارد که نگران او هستید. باید بگوییم که دوره نوجوانی برای هر فرد دوره حساسی است، بنابراین احتیاج به مراقبت های خاصی نیز دارد. یکی از بهترین کار ها مراجعه به بهترین روانشناس خانواده و نوجوان در تهران یا محل سکونتتان است. مشاور و روانشناس شخصی است که در ان زمینه تحصیل کرده است و می تواند کمک بسیاری به شما کند.